wat is darmkanker en hoe snel ontwikkelt het zich?

Darmkanker of colorectale kanker is de verzamelnaam voor tumoren in de dikke darm en de endeldarm (het laatste deel van de dikke darm). Darmkanker ontstaat niet plots. Meestal begint het met een poliep: een kleine zwelling van het slijmvlies in de wand van de dikke darm. De meeste poliepen zijn goedaardig, sommige groeien echter uit tot een kwaadaardige tumor. Wanneer dat gebeurt spreken we van darmkanker. Dikkedarmkanker wordt doorgaans pas laat ontdekt omdat er bij het begin geen klachten voorkomen.

Lees meer over hoe je darmkanker kan herkennen.

Het is niet echt geweten waarom deze poliepen ontstaan. Ook is niet duidelijk waarom sommige kwaadaardig worden en andere niet. Ongeveer 100 op 1000 poliepen worden groter dan 1 cm en kunnen uitgroeien tot kanker. 2,5% van die poliepen groeit ook effectief uit tot een kwaadaardige poliep. Gemiddeld duurt het zo’n 10 jaar voor een poliep dikkedarmkanker wordt

Na onderzoek kan de behandelende arts het stadium van ontwikkeling van de endeldarm- of dikkedarmkanker bepalen. Er zijn vier stadia:

• In het eerste stadium beperkt het gezwel zich tot de binnenwand van je darm.
• In het tweede stadium is het gezwel in je darmwand ingegroeid, zonder dat je lymfeklieren zijn aangetast.
• In het derde stadium heeft het gezwel ook je lymfeklieren in de nabije omgeving aangetast.
• In het vierde stadium zijn er uitzaaiingen naar andere organen zoals bijvoorbeeld lever, long(en), buikvlies, bot of hersenen.

Lees meer over de behandeling van darmkanker.

De meest voorkomende kankers bij mannen zijn prostaatkanker, longkanker en dikkedarmkanker. Bij vrouwen is dat borstkanker, dikkedarmkanker en longkanker. Darmkanker wordt jaarlijks vastgesteld bij ongeveer 5000 Vlamingen. De ziekte komt vooral voor bij mensen boven de vijftig jaar, en net iets vaker bij mannen. In Vlaanderen sterven er ongeveer 1600 mensen per jaar aan dikkedarmkanker.

De overlevingskans bij dikkedarmkanker hangt van veel factoren af. Hoe kleiner de tumor is en hoe sneller hij wordt ontdekt en behandeld, hoe hoger je kans op genezing. Ook factoren zoals uitzaaiingen, je leeftijd en algemene gezondheidstoestand, de grootte en de agressiviteit van de tumor spelen een rol.

Bij kanker wordt vaak gesproken van vijfjaarsoverleving. Dit is het gemiddelde percentage mensen dat vijf jaar na de gestelde diagnose genezen is. Bij een dikkedarmkanker zonder uitzaaiingen ligt dat cijfer vrij hoog. Dit wil zeggen dat de behandeling bij een meerderheid van getroffenen helpt om de kanker te laten verdwijnen. Wanneer er sprake is van uitzaaiingen ligt de vijfjaarsoverleving veel lager.

Een team artsen uit verschillende disciplines bepaalt de behandeling van darmkanker. Samen werken ze een individueel behandelingstraject uit. Jouw specifieke situatie, zoals het type darmkanker, stadium van de kanker en je algemene gezondheidssituatie spelen allemaal een rol. Afhankelijk daarvan zal er een behandeling of combinatie van behandelingen worden voorgesteld.

Lees meer over de soorten behandelingen van darmkanker - hoe herken ik darmkanker?

Kankercellen kunnen zich verspreiden via de lymfebanen of bloedvaten naar andere delen van het lichaam en zich daar verder uitzaaien. Bij endeldarm- en dikkedarmkanker komen deze uitzaaiingen vaak voor in de lever, maar ook in de longen, het buikvlies of andere organen.

De kans op genezing hangt af van verschillende factoren, zoals het aantal en de grootte van de uitzaaiingen. Het artsenteam stelt een individueel behandelplan op om de ziekte te bestrijden en de levensverwachting te verbeteren. Er wordt bijvoorbeeld gekozen voor een operatie, bestraling of een behandeling met medicijnen zoals chemotherapie of doelgerichte therapie.

Als je uitzaaiingen hebt in verschillende organen, is de kans kleiner dat je geneest. Je zal dan eerder een palliatieve behandeling krijgen. Die is gericht op het verlichten of voorkomen van klachten en het verbeteren van de levenskwaliteit.

Voorkomen dat je kanker krijgt kan je niet. Toch zijn er enkele tips om de kans op het ontstaan van de ziekte te verkleinen.

• Leef zo gezond mogelijk.
• Beweeg voldoende. Streef naar dagelijks minstens een halfuur bewegen.
• Rook niet.
• Ga niet overmatig zonnebaden.
• Drink niet teveel alcohol.
• Eet gezond en gevarieerd.

De Vlaamse overheid organiseert het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker. Dit onderzoek spoort alle mannen en vrouwen van 50 tot en met 74 jaar ertoe aan om elke twee jaar een stoelgangtest te doen. Deze test spoort bloed op in je stoelgang, wat kan wijzen op een darmtumor. Deze test helpt om eventuele poliepen vroegtijdig op te sporen en preventief te verwijderen.