wat is haaruitval?

Het is volkomen normaal om dagelijks vijftig tot honderdtwintig haren te verliezen. Als je haren in je borstel of je douche terugvindt, is dat absoluut geen reden tot paniek. Omdat er telkens ook weer nieuwe haren bijgroeien, word je er niet kaal van.

Onze haren worden geproduceerd uit haarfollikels of haarzakjes die zich in je schedelhuid bevinden. Hoeveel haarzakjes je hebt is genetisch bepaald en schommelt doorgaans rond de honderdduizend. Blonde personen hebben bijvoorbeeld meer haarzakjes dan mensen met donker haar. Ook je leeftijd speelt een rol: hoe ouder je bent, hoe minder haarzakjes en dus hoe minder haar.

Onze haarcyclus heeft een regelmatig verloop. Dit wil zeggen dat ieder haartje een zelfde proces doormaakt:

• een groeifase
• een overgangsfase
• een rustfase
• en daarna de uitvalfase

In de groeifase worden je haren aangemaakt in de follikels, en groeien ze gemiddeld 0,5 mm per dag. Na verloop van tijd gaan ze over naar de afbraakfase, waarbij je haar loskomt uit het follikel en vervolgens uitvalt.

Wanneer je plots kale plekken opmerkt of ziet dat je aanzienlijk meer haar verliest, is er sprake van haaruitval. Dit kan zowel bij mannen als bij vrouwen voorkomen, maar doorgaans zijn het vooral mannen die er last van hebben.

Haaruitval heeft heel wat mogelijke oorzaken. Enkele fabels die rond haaruitval bestaan kunnen we al meteen elimineren: een hoofddeksel zoals een pet of hoed dragen, bepaalde shampoos gebruiken of je haar overmatig wassen zorgen niet voor haaruitval. 

1. mannelijke haaruitval door veroudering

De mannelijke vorm van haaruitval, ook wel alopecia androgenetica genoemd, is de meest voorkomende vorm van haaruitval. De haren zijn hierbij gevoelig voor het  hormoon dihydrotestosteron. Gevolg: de groeifase wordt korter en er zitten meer haren in de uitvalfase. Uiteindelijk verschrompelen je haarwortels waardoor nieuwe haargroei niet meer mogelijk is.

Dit soort haaruitval treedt op bij ongeveer 60% van de Belgische mannen wanneer ze ouder worden. Je zal de eerste signalen opmerken door haaruitval rond de slapen en de kruin van je hoofd. De haaruitval kan zich verder uitbreiden tot de rest van je hoofd, maar dat verschilt van persoon tot persoon. Ook de leeftijd waarop je hiermee te kampen krijgt verschilt. Sommigen ervaren reeds vanaf hun twintigerjaren een dunner wordende haardos, anderen pas vanaf hun veertig. Meestal is deze vorm van haaruitval erfelijk bepaald.

Deze vorm van haaruitval zorgt bij vrouwen voor veel meer gelijkmatige haaruitval. De haargrenzen blijven meer intact dan bij mannen.

Bij pleksgewijze haaruitval (alopecia areata) valt het haar plots uit op een bepaalde plaats. Hierdoor heb je plots een of meerdere kale plekken. De oorzaak van dit soort haaruitval is nog onbekend. Doorgaans komt pleksgewijze haaruitval voor op het hoofd, maar kan ook voorkomen in een baard, wenkbrauwen of schaamhaar. Meestal zal het haar na verloop van tijd opnieuw groeien op de kale plekken.

2. diffuse haaruitval

Deze haaruitval verspreidt zich over je volledige hoofdhuid, waarbij je een dunnere haardos krijgt. Dit type is gelukkig tijdelijk en zal zelden leiden tot volledige kaalheid.

Dit type haaruitval kan ontstaan door:

• zwangerschap
• roken
• stress
• bepaalde geneesmiddelen
• schildklierziekten
• ijzertekort
• chemotherapie
• ernstige ziektes met hoge koorts
• alcoholmisbruik

Bij sommige soorten is de oorzaak van haaruitval onbekend. Bij andere is de oorzaak erg duidelijk. We gaan even dieper in op de meest gekende oorzaken van haaruitval.

1. zwangerschap

Tijdens je zwangerschap zal je haardos tijdelijk vaak voller worden. Tijdens je zwangerschap liggen je oestrogeenwaarden namelijk hoger, waardoor je minder haar verliest. Een paar maanden na je bevalling, zal je plots een toename merken van haaruitval door je veranderende hormonenhuishouding.

2. stress

Stress is erg nefast voor je gezondheid en je haar. Als je langdurig onder spanning staat, kan ook je haar daar de gevolgen van dragen. Probeer je leven dus zo rustig mogelijk aan te pakken. Een gezonde levensstijl met voldoende beweging, rust en gevarieerde voeding is zeker aangeraden.

3. schildklieraandoening, infecties of een vitaminetekort

Haaruitval kan ook wijzen op andere onderliggende problemen. Bijvoorbeeld dat er iets schort aan de werking van je schildklier. Ook infecties of een auto-immuunziekte kunnen zorgen voor haaruitval. Deze haaruitval is meestal op te lossen met medicatie of therapie.

Wanneer je lichaam worstelt met een vitaminetekort kan je ook last krijgen van haaruitval. Denk bijvoorbeeld aan een tekort aan vitamine B of ijzer. Het nemen van een voedingssupplement kan eventueel helpen. Ga voor alle zekerheid naar je huisarts voor een bloedafname om je vitaminetekort in kaart te brengen.

4. menopauze

Vrouwen in de menopauze zullen opmerken dat naast hun lichaam ook hun haar verandert. Omdat de hormonenbalans wijzigt door een verminderde aanmaak van oestrogeen en progesteron wordt het haar dunner en kan het sneller uitvallen.

5. krachtinwerking

Door bepaalde druk of kracht op je haren uit te oefenen kan er ook plaatselijke haaruitval optreden. Denk aan een kapsel waarbij aan je haar wordt getrokken zoals strakke vlechten of extensions.

6. schimmelinfecties

Bij  een schimmelinfectie van de hoofdhuid ontstaan er rode schilferende vlekken op je huid. Omdat je haren op die vlekken zullen afbreken, kunnen er kale plekken ontstaan.

7. littekens

Bij littekens op je hoofdhuid kan er blijvende kaalheid optreden. Denk bijvoorbeeld aan littekens die je oploopt omwille van brandwonden.

Tegen haaruitval zelf is weinig te doen. Er zijn wel een aantal zaken die je zelf kan doen om je haardos zo gezond mogelijk te houden:

1. Eetgezond en evenwichtig zodat je voldoende voedingsmiddelen opneemt die goed zijn voor je haar.
2. Vermijd of voorkom stress.
3. Voorkom hormoonschommelingen waar mogelijk.
4. Vraag advies aan je arts of apotheker over een voedingssupplement wanneer je een tekort hebt aan bepaalde vitamines die een rol spelen bij haaruitval. 

Als je een normale hoeveelheid haar verliest of bij het ouder worden haar verliest hoef je dus niet meteen naar je arts. Twijfel je toch? Raadpleeg dan je huisarts om te kijken waar de oorzaak van je haaruitval ligt.