wat is de ziekte van Parkinson?

Parkinson wordt vaak geassocieerd met bibberen of trillen. Toch zijn er ook heel wat andere symptomen die op de ziekte kunnen wijzen. Die symptomen kunnen bij iedereen anders zijn, net als de ernst van de klachten en het verloop van de ziekte. Als je vermoedt dat je parkinson hebt, ga je best zo snel mogelijk langs bij je huisarts.

motorische symptomen

• trillen (tremor) van je handen, benen of kin, vooral in rust
• stijfheid en/of traagheid in de spieren
• evenwichtsproblemen
• langzamer en/of moeilijker bewegen
• niet meer verder kunnen tijdens het stappen: het gevoel alsof je voeten vastkleven aan de grond
• kleiner en/of slordiger schrijven
• zachter praten

Lichamelijke symptomen treden in veel gevallen eerst op aan één kant van het lichaam. Na verloop van tijd kunnen de klachten ook aan de andere kant ontstaan. De klachten blijven erger aan de kant waar ze eerst. ontstaan zijn.

niet-motorische symptomen

• slaapproblemen, vaak wakker worden ‘s nachts of vermoeidheid overdag
• constipatie
• seksuele problemen, minder zin in seks of moeilijker kunnen klaarkomen
• verminderde reukzin
• stemmingswisselingen
• depressie

In het begin is het vaak lastig om een correcte diagnose te stellen. De klachten kunnen immers ook bij andere aandoeningen voorkomen. Soms duurt het jaren om een juiste diagnose te stellen. Het is dus belangrijk om vroegtijdig signalen te herkennen die kunnen wijzen op parkinson.

Herken je sommige symptomen? Neem dan contact op met je huisarts voor een lichamelijk en neurologisch onderzoek. Bij een vermoeden van parkinson zal je arts je doorverwijzen naar een neuroloog voor verder onderzoek. Om andere aandoeningen uit te sluiten wordt er vaak een hersenscan gemaakt. Soms worden er ook medicijnen voorgeschreven om de diagnose te bevestigen. Levodopa is een medicijn waar mensen met parkinson vaak goed op reageren.

Bij de meeste patiënten met parkinson wordt er geen precieze oorzaak gevonden. Wel is het zo dat er bij parkinson hersencellen in de zwarte kern van de hersenen afsterven. Hierdoor maakt een lichaam minder dopamine aan. Dopamine is een stof die zenuwcellen met elkaar laat communiceren. Dit wordt ook een neurotransmitter genoemd. Door een dopaminetekort zal je minder vlot bewegen en je lichaamsbewegingen moeilijker onder controle houden.

Het is nog niet duidelijk wat dat dopaminetekort veroorzaakt. Waarschijnlijk heeft het te maken met een combinatie van factoren. Onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat leeftijd, erfelijkheid en externe invloeden een rol kunnen spelen. Langdurige blootstelling aan bijvoorbeeld pesticiden, industriële oplosmiddelen of zware metalen vergroot mogelijk het risico op parkinson.

In zeldzame gevallen ontstaat parkinson door erfelijke aanleg. Dat is vooral het geval bij mensen die op jongere leeftijd de ziekte krijgen. Mogelijk komt de ziekte dan voor bij meerdere familieleden of is er sprake van een specifieke mutatie of afwijking in het DNA. De ziekte van Parkinson is niet noodzakelijk erfelijk. Een geval van parkinson in de familie betekent niet dat jij de ziekte ook daadwerkelijk zal krijgen. Je bent best wel extra alert voor opkomende symptomen.

De symptomen van parkinson treden meestal op als je tussen de 50 en 70 jaar bent. In zo’n 10% van de gevallen ontstaat de ziekte voor je 40 bent. In het begin zijn de symptomen doorgaans vrij mild. Het is daarom niet altijd meteen duidelijk dat je de ziekte van Parkinson hebt.

Parkinson is een progressieve aandoening. Symptomen nemen geleidelijk aan toe en worden gradueel ernstiger. Dit proces duurt meestal enkele tientallen jaren. Het verloop van de ziekte is bij iedereen anders. Het is dus moeilijk in te schatten welke klachten je zal ervaren, hoe snel je die zal krijgen en hoe ernstig die zullen zijn.

De ziekte van Parkinson is helaas niet te genezen. Dankzij een symptomatische behandeling lukt het meestal wel goed om te leven met de ziekte. Vaak wordt er bij de behandeling gekozen voor medicatie die het dopaminetekort aanvult, en voor paramedische zorg, zoals kinesitherapie, logopedie en ergotherapie. Doel van de behandeling is om je klachten te verlichten en je levenskwaliteit te verbeteren.

Wordt je geconfronteerd met de ziekte van Parkinson? Sluit je niet op, en leef je leven zo goed en gezond mogelijk.

• Beweeg dagelijks minstens een halfuur.
• Eet gezond en drink dagelijks minstens twee liter water.
• Zorg voor een dagelijks ritme en een gezond slaappatroon.
• Blijf werken als je dat kan.
• Praat over je ziekte met je partner of naasten en wees niet verlegen om hulp te vragen wanneer je die nodig hebt.
• Laat je begeleiden door een medisch team dat gespecialiseerd is in parkinson. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een diëtist of neuroloog.
• Zorg voor een veilige thuis met de juiste hulpmiddelen.