wat is een stoma?

Een stoma is een kunstmatige opening die na een operatie in je buikwand wordt aangebracht. Er wordt een stukje van je darmstelsel verwijderd. De chirurg brengt het uiteinde van de darm naar het oppervlak van je buik om daar een stoma/nieuwe opening te vormen.

Een stoma is rood van kleur omdat het bestaat uit slijmvlies, net zoals het slijmvlies in je mond. De stoma is gevoelloos, dus aanraken doet geen pijn. In het begin kan de stoma een beetje bloeden tijdens de verzorging. Dat is normaal en geen reden tot bezorgdheid.

Je hebt een stoma nodig wanneer je urine of ontlasting niet meer op de natuurlijke manier je lichaam kan verlaten. Je stoelgang en/of urine verlaat je lichaam dan via de stoma, en wordt opgevangen in een opvangsysteem dat je over de stoma kleeft. Ook kinderen hebben soms een stoma nodig. Meestal is dit tijdelijk van aard.

Een stoma kan nodig zijn bij een kwaadaardige tumor in de darmen of bij chronische aandoeningen zoals de ziekte van Crohn. Stoma’s worden soms tijdelijk aangelegd om je dikke darm te laten rusten na een operatie.

Een stoma komt meestal rechts of links onder op de buik. Een stomaverpleegkundige bespreekt met jou wat de beste plaats is voor de stoma.

Het is belangrijk dat je de stoma zelf kan zien, zodat je hem ook zelf kan verzorgen. Voor de operatie tekent de stomaverpleegkundige de plaats af op je buik. De chirurg zal hier tijdens de operatie enkel en alleen om medische redenen van afwijken.

Als een kind een stoma nodig heeft, zal de arts de ouders informeren over de operatie en stomazorg. Ook de plaats van een stoma bij kinderen wordt besproken tijdens een raadpleging voor de ingreep.

welke soorten stoma’s zijn er?

Er bestaan drie soorten stoma’s: de colostoma, ileostoma en urostoma.

colostoma

Een colostoma is een kunstmatige opening ter hoogte van de dikke darm, meestal aan de linkerkant van je buik. Een colostoma kan tijdelijk zijn om een deel van je dikke darm wat rust te gunnen. Als een deel van je dikke darm is weggehaald en het niet mogelijk is om de beide overgebleven delen aan elkaar te zetten, krijg je een blijvende stoma.

ileostoma

Een ileostoma is een kunstmatige opening ter hoogte van de dunne darm, meestal aan de rechterkant van je buik. Een ileostoma kan tijdelijk zijn om het verder gelegen deel van je darm wat rust te gunnen. Wanneer de darm niet meer kan functioneren, krijg je een blijvende stoma.

urostoma

Een urostoma is nodig als urine je lichaam niet meer langs de natuurlijke weg kan verlaten. Dit komt vooral voor bij blaaskanker, omdat je blaas dan meestal wordt verwijderd. Een stukje van je darm wordt gebruikt om de twee urineleiders te verbinden met de uitgang in je buikwand. Een urostoma wordt meestal aan de rechterkant geplaatst en is altijd blijvend.

Of je een tijdelijke of permanente stoma krijgt, hangt af van je aandoening, je gezondheidstoestand en het moment waarop de stoma wordt geplaatst. In de praktijk blijkt een ileostoma vaker tijdelijk en een colostoma eerder permanent, maar daar zijn uitzonderingen op. Sommige patiënten kiezen ervoor om hun stoma te behouden in plaats van een nieuwe ingreep te ondergaan zonder 100% zekerheid op succes. Een stoma heeft het genezingsproces alle kansen en probeert de darm te ‘sparen’ ter hoogte van de ingreep.

Stomazorg is heel belangrijk. Na je operatie komt er een bandagist langs, in het ziekenhuis of aan huis. Die zal je stoma verzorgen en duiding geven bij het benodigde stomamateriaal. Zo leer je om je stoma zelf te verzorgen. Die autonomie geeft je vrijheid om te gaan en te staan waar je wil. Lees meer over de verzorging van je stoma.

In principe mag je alles eten en is een specifiek dieet niet nodig. Het kan wel zijn dat je lichaam zich even moet aanpassen. Daarom eet je in het begin best zo vezelarm mogelijk, om daarna per week gaandeweg je vezelrijke voeding op te bouwen. Meestal kan je na drie maanden weer normaal eten. Het algemene voedingsadvies voor stomapatiënten is gezonde en gevarieerde voeding, goed kauwen en minimaal twee liter water per dag drinken. Een diëtist kan je hierin verder begeleiden als je dat wenst.

Een stoma betekent het niet dat je aan levenskwaliteit moet inboeten. Met de juiste aanpassingen en verzorging kan je een volwaardig en actief leven leiden. Misschien vraag je je af of je nog mag sporten, of je nog zorgeloos op vakantie kan of wat de invloed is op seksualiteit. Antwoorden op deze vragen vind je in onze tips om te leren leven met je stoma.

Een stoma krijgen is een ingrijpende gebeurtenis: zowel voor jezelf, als voor je familie en je naaste omgeving. Belangrijk is dat je je als stomadrager gesteund en gesterkt voelt. Met goede begeleiding en inzicht in de verschillende opvangmiddelen, kan je je stoma maximaal integreren in je leven. De bandagisten en stomareferentieverpleegkundigen van Goed stomahuis helpen je daarbij. Zij zorgen ervoor dat je niet aan levenskwaliteit inboet en dat je alle dingen die je vroeger graag deed, ook gewoon kan blijven doen. Lees meer over de dienstverlening van Goed stomahuis.