week van de valpreventie

‘Wandel je mee? Samen in beweging!’

Met die slogan wil de Week van de Valpreventie ook dit jaar eind april weer de aandacht vestigen op een problematiek die nijpender is dan we denken. De cijfers liegen er niet om: zowat een op de drie 65-plussers komt minstens een keer per jaar ten val. Bij een op de zes gebeurt dat meerdere keren per jaar. En hoe ouder je wordt, hoe groter het risico dat je een kwalijke val maakt. 40% van die valpartijen leidt tot letsels, in 5% tot 15% van de gevallen betreft dit zelfs ernstige letsels zoals breuken. En die kunnen zware gevolgen hebben.

Toch is de juiste oplossing niet om helemaal niet meer te bewegen. Want bewegen zorgt voor een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid, ook bij oudere mensen. Niet bewegen is dus geen optie. Veiliger bewegen wel. De Week van de Valpreventie wijst daarom resoluut op het belang van bewegen en regelmatig wandelen en sensibiliseert zoveel mogelijk ouderen, familieleden, mantelzorgers, gezondheids- en welzijnsmedewerkers en lokale besturen om beweging te promoten.  

blijf fit en actief

Lichaamsbeweging is de beste remedie om valincidenten te voorkomen. Integreer fysieke activiteiten daarom in jouw dagelijkse leven. Je uithoudingsvermogen en fysieke fitheid neemt toe door minstens 30 minuten per dag licht tot matig te bewegen. Ook je valrisico zal daardoor dalen. Ga bijvoorbeeld een half uur per dag wandelen, joggen, zwemmen of fietsen. Begin met 5 tot 10 minuten per dag en bouw geleidelijk op tot 30 minuten per dag. Meer mag natuurlijk altijd, maar zorg ervoor dat je ook niet overdrijft.

Het belangrijkste is dat je blijft bewegen. En dat je dat doet op eigen tempo en volgens wat je zelf nog kan. Lukt lange afstanden niet meer, kies dan voor meerdere korte.

zorgsector springt in de bres

Onderzoek wijst uit dat het mogelijk is om het aantal valincidenten met 30% tot 40% terug te dringen. Belangrijk is dat iedereen beseft dat vallen niet onvermijdelijk is, en dat je je lot voor een groot stuk in eigen handen kan nemen. In het kader van die sensibilisering organiseert het expertisecentrum elk jaar de Week van de Valpreventie.

Het expertisecentrum is een samenwerkingsverband uit drie universiteiten (Leuven, Gent en Brussel), de Belgische Vereniging voor Gerontologie en Geriatrie en wetenschappelijke en beroepsverenigingen van onder meer verpleegkundigen, ergotherapeuten, kinesitherapeuten en huisartsen. Daarnaast werkt het Expertisecentrum ook samen met ziekenfondsen, gemeentebesturen, het LOGOS (lokaal gezondheidsoverleg), ziekenhuizen en woonzorgcentra. Ongeveer de hele zorgsector dus, en die diverse samenwerking is ook nodig.

diverse factoren om te vallen

Er zijn verschillende risicofactoren die een val kunnen veroorzaken. Sommige liggen bij de algemene conditie van de oudere persoon. Zien ze scherp genoeg? Hoe is het met hun bloeddruk gesteld? Hebben ze evenwichtsproblemen of zijn ze slecht ter been? Nemen ze veel medicatie? Andere factoren zijn dan weer verbonden met de woon- en leefomgeving. Is alles voldoende verlicht? Zijn er hoge drempels of is het toilet niet te laag? Is de woning overvol of rommelig? Al die elementen spelen mee en beïnvloeden elkaar. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar het Expertisecentrum merkt toch dat lang niet iedereen het wil inzien.

Ouderen die nog zelfstandig thuis wonen, durven vaak niet toegeven dat ze zijn gevallen omdat ze schrik hebben dat hun familie hen naar een woonzorgcentrum zal sturen. Tenzij dat geenszins moet. Vaak zijn eenvoudige aanpassingen aan de woonomgeving al voldoende om te vermijden dat de oudere nog eens valt. Samen met zelfbesef: je kan heel wat zaken gewoon binnen handbereik zetten of dichtbij bewaren in plaats van die perse in de kelder of een krappe berging te willen zetten. Of zoveel mogelijk zaken op reikhoogte plaatsen, zodat je je minder moet bukken of strekken. Een aangepaste woning, zelfbesef om extra voorzichtig zijn en actief blijven bewegen is een combinatie die vallen kan voorkomen of een eventuele val minder erg kan maken. Familieleden of mantelzorgers kunnen hier zeker ook een voortrekkersrol in nemen door oudere familieleden te stimuleren en het taboe op te heffen.

advies aan huis

Een woningadviseur aan huis van Goed thuiszorgwinkel geeft tips. Elke situatie is anders, net als elk huis. Daarom is standaard advies geven niet gemakkelijk. Wie werkelijk op maat wil geholpen worden, laat best een woningadviseur aan huis komen.

Een adviseur aan huis luistert naar je verhaal en behoeften, kent de nieuwste hulpmiddelen, tekent een plan op maat van jouw zorgsituatie en jouw huis uit ondersteunt je bij de uitvoering ervan, daarbij rekening houdend met het beschikbare budget. Het woningadvies aan huis is gratis en vrijblijvend.

• Zorg in je badkamer voor antislip en extra steun. Een antislipmat voorkomt dat je wegglijdt, een handgreep boven je toilet, bad of in de douche helpt je veilig rechtkomen en neerzitten. Kan je niet meer zo diep door je knieën buigen als vroeger? Een toiletverhoger zorgt ervoor dat je op een aangename hoogte op je toilet kan zitten. En met een badplank of douchestoel kan je ook altijd veilig genieten van een verkwikkende wasbeurt.
• Ook obstakels op de grond kan je beter vermijden. Laat geen kabels rondslingeren op de vloer en zorg ervoor dat je tapijten niet kunnen wegschuiven. Of dat je ondergrond niet te glad is. Obstakels kan je ook gemakkelijk vermijden door de niveauverschillen weg te werken met dorpelovergangen of drempelbruggen.
• Ook voor dagelijkse handelingen bestaan eenvoudige hulpmiddelen, zoals een grijparm om gemakkelijk zaken te kunnen oprapen of verplaatsen.
• Geraak je moeilijk in en uit je zetel? Misschien is het wel tijd om in een comfortzetel te gaan zitten. Die kan je helemaal op maat laten maken of je kan kiezen voor een standaardmodel met een sta-opfunctie: zo verklein je het risico op vallen als je in je zetel gaat zitten of rechtstaat. En je zit nog comfortabeler ook.
• Mobiliteitshulpmiddelen helpen je in beweging blijven. Als je niet meer zo standvastig kan stappen brengt een stevige wandelstok of handige rollator vast wel soelaas. En ben je bang om nog te gaan fietsen op een gewone fiets. Probeer dan een aangepaste fiets Die zijn vaak heel stabiel en hebben een lagere instap zodat je altijd met je voeten op de grond kan en heel gemakkelijk kan op- en afstappen.