wat is cholesterol?

Cholesterol is een vetachtige stof die je lichaam nodig heeft voor onder andere de opbouw van cellen en hormonen. Het wordt aangemaakt door de lever en zit ook in bepaalde voedingsmiddelen, zoals eieren, kaas en vlees. Cholesterol is dus zeker belangrijk voor je lichaam.

Een te hoog cholesterolgehalte kan dan weer gevaarlijk zijn. Dit zorgt namelijk voor een vernauwing van je bloedvaten en kan aanleiding geven tot hart- en vaatziekten. Het is daarom belangrijk om de cholesterolwaarden in je bloed in de gaten te houden.

LDL (Low Density Lipoproteïne) staat bekend als het ‘slechte’ cholesterol. Een hoog LDL-gehalte kan namelijk je bloedvaten vernauwen en mogelijk tot hart- en vaatziekten leiden.

HDL (High Density Lipoproteïne) wordt het ‘goede’ cholesterol genoemd omdat het helpt om het LDL uit je bloed te verwijderen. Het teveel aan cholesterol wordt naar de lever vervoerd waar het afgebroken wordt. Een hoog HDL-gehalte is dus doorgaans gunstig voor je gezondheid. Te lage HDL-waarden kunnen dan, net zoals te hoge LDL-waarden, het risico op gezondheidsproblemen verhogen.

Naast LDL en HDL heb je misschien ook al gehoord van non-HDL-cholesterol. Dit zijn alle cholesteroldeeltjes (behalve HDL) die bijdragen aan aderverkalking.

Het cholesterolgehalte in je bloed wordt uitgedrukt in milligram per deciliter (mg/dl) of in millimol per liter (mmol/l). Een totale cholesterolwaarde onder 5 mmol/l is goed. Dat komt overeen met ongeveer 190 mg/dl.

Naast de totale cholesterolwaarde worden ook drie andere waarden gecontroleerd: LDL-cholesterol, HDL-cholesterol en triglyceriden. Te veel LDL en te weinig HDL zorgen voor een groter risico op hart- en vaatziekten.

Een gezonde LDL-waarde is lager dan 100 mg/dl, bij triglyceriden is dit lager dan 170 mg/dl. Een goede HDL-waarde voor mannen moet minstens 40 mg/dl zijn, terwijl dit voor vrouwen minstens 50 mg/dl moet zijn. De waarden van non-HDL-cholesterol liggen idealiter onder 130 mg/dl.

Als je cholesterolwaarden boven 200 mg/dl liggen, wordt dit als hoog beschouwd. Vanaf 240 mg/dl is er sprake van een groter risico op gezondheidsproblemen. Vooral de combinatie van de LDL- en HDL-waarden is belangrijk om in het oog te houden. Zowel bij mannen als vrouwen is de LDL-waarde dezelfde. Vrouwen hebben echter een hogere HDL-waarde nodig. Een gezond voedingspatroon is dan extra belangrijk.

Er zijn ook andere elementen die het risico op hart- en vaatziekten bepalen. Die risicofactoren zijn onder andere:

• erfelijke aanleg
• diabetes
• overgewicht
• roken
• hoge bloeddruk
• reuma
• weinig lichaamsbeweging
• ongezonde voeding

Het is belangrijk om een dieet te volgen dat rijk is aan vezels, fruit, groenten, volle granen, mager eiwit en plantaardige vetten. Verzadigde en transvetten moeten worden vermeden, evenals voedingsmiddelen die rijk zijn aan cholesterol, zoals rood vlees en eieren. Het is ook belangrijk om suikerrijke en bewerkte voedingsmiddelen te vermijden.

Daarnaast kan je je cholesterolgehalte verlagen door voldoende te bewegen en te stoppen met roken.

Lees hier meer over een cholesterolverlagend dieet.