scheurwonden verzorgen: hoe doe je dat?

Bij een scheurwonde of skin tear is je huid als het ware opengescheurd. Je huid komt gedeeltelijk of volledig los, en in sommige gevallen is ook je onderhuidse weefsel beschadigd. Je herkent een scheurwonde ook aan de rafelige of grillige wondranden. Scheurwonden bloeden meestal niet erg, tenzij er een bloedvat is geraakt. Deze wonden kunnen zeer pijnlijk zijn. Een correcte verzorging is belangrijk voor een optimaal herstel.

Scheurwonden komen vooral voor bij een dunne en kwetsbare huid, zoals bij oudere mensen of bij langdurig gebruik van corticosteroïden. Deze wonden ontstaan door wrijving of een combinatie van wrijvingskrachten en schuifkrachten. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij:

• vallen of ergens tegenaan stoten
• pleisters of verbanden verwijderen
• fixatie bij een patiënt
• verplaatsen van een patiënt

Een scheurwonde kan ook andere oorzaken hebben. Bijvoorbeeld een ongeval waarbij de huid komt vast te zitten in prikkeldraad of aan een spijker.

Enkele risicofactoren kunnen bijdragen aan het ontstaan van een scheurwonde.

• onvoldoende doorbloeding (ischemie)
• onvoldoende of slechte voeding
• verminderde mobiliteit en/of verhoogd valrisico
• langdurig gebruik van corticosteroïden

Je kan enkele maatregelen nemen om scheurwonden te voorkomen.

• Zorg voor een veilige omgeving en vermijd situaties die het risico op vallen en stoten doen toenemen. Zorg voor voldoende steunpunten in je huis en kies voor meubilair waar je eenvoudig kan in gaan zitten en ook weer vlot uit recht kan komen. Dit verkleint de kans dat je valt of struikelt.
• Bescherm je huid. Stel je huid niet bloot aan schurende of ruwe materialen. Draag losse, comfortabele kleding. Draag geen juwelen of horloge.
• Verzorg je hygiëne. Droog je huid door te deppen, niet door te wrijven. Hou je huid ook gehydrateerd met een vochtinbrengende crème.
• Eet gezond en drink voldoende.

Er bestaan drie soorten scheurwonden:

categorie 1: geen weefselverlies

Deze scheurwonden hebben geen verlies van weefsel. Het ziet eruit als een rechte wonde, alsof er een insnede is gemaakt. Soms heeft de wonde ook de vorm van een driehoek. In beide gevallen kan een arts of verpleegkundige de wonden tegen elkaar leggen zodat de wonde kan genezen.

categorie 2: gedeeltelijk weefselverlies

Bij een scheurwonde met gedeeltelijk weefselverlies is een deel van je huid verloren gegaan bij het trauma. Je huidflap kan de wonde niet meer volledig bedekken.

categorie 3: volledig weefselverlies

Bij deze wonde is je huidflap volledig verdwenen en is je onderhuids weefsel zichtbaar. De wonde heeft een rood uitzicht.

Heb jij of iemand anders een scheurwonde? Dan is het aangeraden om meteen een huisarts te raadplegen. Afhankelijk van de categorie van de wonde zal die een correcte behandeling starten.

Probeer de wonde zelf al te reinigen met lauw kraantjeswater. Zo spoel je het vuil weg. Dek daarna de wonde voorzichtig af met een vochtig, steriel kompres. Je kan het fixeren met een zwachtel. Gebruik nooit pleisters of verbanden met hoge kleefkracht, want die kunnen je huid namelijk verder beschadigen.