wat is een burn-out?

Een burn-out ontstaat als je gedurende een lange periode stress en overbelasting ervaart. Je hebt dan geen energie of motivatie meer en je voelt je helemaal opgebrand, of ‘burned out’. Een burn-out wordt vaak gezien als een werkgerelateerd probleem. Dit kan je breed interpreteren: ook studenten, mantelzorgers, huismoeders en -vaders … kunnen klachten van burn-out ervaren.

Een burn out kan iedereen overkomen. De kans is groter bij mensen met bepaalde karaktereigenschappen: perfectionisme, groot verantwoordelijkheidsgevoel, de lat altijd hoog leggen, weinig of minder zelfvertrouwen …

Bij een burn out nemen de klachten langzaam toe. Daarom hou je best rekening met deze alarmsignalen.

• Je voelt je altijd moe en opgejaagd.
• Je wordt sneller ziek of hebt sneller last van fysieke pijnen.
• Je hebt moeite om je te concentreren en maakt sneller fouten.
• Je reageert heftiger op situaties, bent sneller geïrriteerd of gaat sneller huilen.
• Je hebt steeds minder interesse in je werk, wordt cynisch en gaat je steeds meer terugtrekken.
• Je twijfelt aan jezelf en je job.

Een burn-out uit zich meestal op dezelfde manier. Je voelt je emotioneel en lichamelijk uitgeput, je gedraagt je onpersoonlijk en afstandelijk en je voelt je minder bekwaam.

Enkele herkenbare symptomen van een burn-out zijn:

• slaapproblemen, vermoeidheid
• futloos, onverschillig of cynisch zijn, zeker naar het werk toe
• vergeetachtig zijn, concentratieproblemen
• piekeren, angstig zijn
• laag zelfvertrouwen, onzekerheid
• lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, spierpijn en maagklachten
• overgevoeligheid, emotioneler reageren
• jezelf meer terugtrekken, geen tijd maken voor leuke dingen
• steeds meer roken, alcohol of drugs gebruiken

Een burn-out wordt vaak verward met een depressie. Beide kan je linken aan sombere gevoelens en een gebrek aan energie. Toch is er een duidelijk verschil. Bij een burn out is het tekort aan energie vaak te linken aan de werksfeer. Je kan echter wel nog genieten van dingen die niet werkgerelateerd zijn, ook al heb je niet meteen de energie om eraan te starten. Bij een depressie heb je nergens energie voor en haal je ook geen plezier meer uit dingen die je voordien graag deed.

Een burn out (meteen) laten behandelen is trouwens belangrijk. Zo vermijd je dat dit tot een grotere depressie leidt.

Het is moeilijk te voorspellen hoe lang een burn out duurt. Dit kan verschillen van persoon tot persoon. Bij de een duurt het enkele maanden om te herstellen van een burn-out, bij de ander duurt dit meer dan een jaar. Doorgaans geldt: hoe langer je over je grenzen bent gegaan, hoe langer je herstel zal duren.

Ook andere factoren kunnen je herstel beïnvloeden. Jonge kinderen of een hoop sociale verplichtingen kunnen je tijdens je herstelperiode (onbedoeld) uitputten en je genezing op die manier vertragen.

Het is belangrijk dat je een burn-out actief aanpakt. Hoe langer je wacht om er iets aan te doen, hoe moeilijker het wordt. Bovendien heeft het herstellen van burn-out tijd nodig. Je burn out behandelen vergt dus geduld en discipline.

Er zijn enkele zaken die je zelf kan doen bij een burn out:

• Leer je grenzen kennen en geef die ook aan.
• Wees assertief en leer ‘nee’ zeggen.
• Ontdek wat je energie geeft en maak daar tijd voor.
• Gun jezelf rust en ontspanning.
• Zorg voor je geest en lichaam.

Je hoeft er bij een burn out niet alleen voor te staan. Je kan je laten begeleiden door je huisarts, een psycholoog of een in burn outs gespecialiseerde arts. Die kan jou tijdelijk ondersteunende medicatie zoals slaap- of kalmeringsmiddelen voorschrijven. Dit is echter geen permanente oplossing. Je doet er beter aan om de achterliggende oorzaak aan te pakken.

Je kan je ook de hulp inroepen van een burn-outcoach die je mentaal en fysiek kan begeleiden naar een vitaal leven waarin je weer goed functioneert op het werk. Die coach kan jou ook technieken aanreiken om een burn out te voorkomen. Daarnaast bestaan er burn-outcoaches die hulp bieden binnen bedrijven door middel van infosessies, workshops en individuele begeleiding.

Wil je weten hoe je een burn-out kan voorkomen? Ontdek hier onze 8 handige tips.