wat is stress en wat kan je ertegen doen?

Stress is een natuurlijke reactie op elke vorm van verandering of uitdaging in je leven. Je lichaam maakt de hormonen adrenaline en cortisol aan, je gaat sneller ademen, je hartslag verhoogt en je spieren spannen zich op. In sommige situaties kan die spanning nuttig zijn omdat stress je helpt gefocust en alert te blijven. Dit kan handig zijn tijdens een examen of een belangrijke taak. Als de spanning te lang aanhoudt, kan stress echter een negatieve invloed hebben op je lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Iedereen reageert op een andere manier op spanning. Daardoor zijn de symptomen van stress heel uiteenlopend. De gevolgen kunnen lichamelijk, cognitief en emotioneel zijn. Herkenbare signalen zijn:

• sneller geïrriteerd of gefrustreerd raken
• gespannen zijn
• piekeren
• angst
• boos worden
• vermoeidheid
• vergeetachtigheid
• hoofdpijn
• maag-, nek- en/of rugklachten
• hartkloppingen

Na een stresssituatie komt je lichaam meestal weer tot rust. Als dit niet gebeurt, kan je lichaam afstevenen op een alarmfase die als het ware continu aanhoudt. Deze chronische stress verhoogt het risico op hartziekten, diabetes type 2 en depressies. Vandaar het belang om je stress op een aanvaardbaar niveau te houden.

Overbelasting heeft een invloed op je mentaal welzijn. In stressvolle periodes heb je het vaak moeilijker om informatie te verwerken, zaken te onthouden of je te concentreren. Daardoor ga je veel piekeren, vergeet je zaken en kunnen er zich zelfs slaapproblemen ontwikkelen.

Bij langdurige stress stijgt je bloeddruk en kan het risico op hart- en vaatproblemen toenemen. Daarnaast word je vatbaarder voor ziektes en ben je gevoeliger voor pijn. Hoofdpijn, spierpijn, maagproblemen of huiduitslag zijn dan meestal niet ongewoon. Mogelijk heb je ook moeite met in slaap vallen en ben je vaak vermoeid. Al deze lichamelijke veranderingen kunnen een tol eisen op je dagelijks functioneren, wat tot verdere problemen leidt. Zo zal je bijvoorbeeld meer concentratieverlies hebben wat het ook gevaarlijker maakt om je in het verkeer te begeven.

Langdurige stress kan bepaalde aandoeningen verergeren. Denk hierbij aan hoofdpijn, buikpijn, rugklachten en fibromyalgie. Dit is een chronische aandoening die kan leiden tot vermoeidheid, chronische pijn en een stijf gevoel aan je nek, schouders, lage rug, bekken en ledematen. Ook op je eetlust kan chronische stress een effect hebben: je eetlust kan minder zijn maar net ook heviger. 

Een lange tijd overspannen zijn zal zeker je dagelijks doen en laten beïnvloeden.

Ook vergroot de kans dat je op termijn een burn-out krijgt. Daarom is het belangrijk om stress te voorkomen en te bestrijden. Gezond leven helpt daar zeker bij.

• Durf ‘neen’ te zeggen als mensen je vragen om dingen te doen op een moment dat het jou niet past.
• Probeer meermaals per dag te ontspannen en combineer dit met ademhalingsoefeningen.
• Durf om hulp te vragen. Maak duidelijk aan je omgeving wanneer het je te veel wordt.
• Probeer voldoende te slapen.
• Beweeg dagelijks en probeer tijd vrij te maken voor rustgevende oefeningen zoals yoga.
• Eet gevarieerd en gezond en vermijd een teveel aan suikers.
• Vermijd een teveel aan cafeïne. Cafeïne maakt adrenaline aan waardoor je je vaak minder rustig voelt.
• Drink niet te veel alcohol. Alcohol kan je slaappatroon negatief beïnvloeden en leidt vaak ook tot stemmingswisselingen.
• Vraag advies aan je huisarts bij een aanhoudend stressgevoel.

Lees ook onze 11 tips om stress te verminderen.