feit of fabel: bibberen in de winterkou

1. in de winter loop je een groter risico op een vitamine D-tekort

Op het einde van de winter vertonen veel mensen lagere vitamine D-waarden in hun bloed. Logisch, want ons grootste hulpmiddel om vitamine D aan te maken is de zon. Toch hoef je geen hele dag te zonnebaden om voldoende vitamine D aan te maken. In de zomer volstaat een blootstelling van dertien minuten zonlicht per dag. Bovendien haal je deze vitamine ook uit bepaalde verrijkte voedingsmiddelen zoals boter, margarine en ontbijtgranen. Supplementen slikken met vitamine D is dus meestal niet nodig. Opgelet: zwangere vrouwen, oudere mensen, jonge kinderen en volwassenen met bepaalde medische aandoeningen (zoals osteoporose en een maag-bypass bijvoorbeeld) hebben er wel baat bij om extra vitamine D te nemen.

→ feit

2. van koude of tocht kan je verkouden worden

Je krijgt een verkoudheid doordat je een virus oppikt. Tijdens de wintermaanden zitten we dichter bij elkaar in minder goed verluchte ruimtes, waardoor virussen meer de kans krijgen om zich te verspreiden. Koude en luchtvochtigheid kunnen onze slijmvliezen wel gevoeliger maken en onze algemene weerstand kan wat lager zijn, waardoor we vatbaarder zijn voor een infectie. Maar bij een verkoudheid is er altijd een virus in het spel.

→ fabel

3. je houdt een pasgeboren baby beter binnen als het koud is

Met een pasgeboren baby’tje mag je meteen naar buiten. Zelfs bij een minimum aan zonlicht kan je kindje al vitamine D aanmaken. Uiteraard zorg je dat de baby warm ingeduffeld is en er een extra dekentje in de kinderwagen ligt, maar verder kan de frisse buitenlucht alleen maar deugd doen. Wist je dat baby’s in Scandinavië vanaf twee weken oud hun dutjes buiten doen? Ook wanneer het vriest dat het kraakt. 

→ fabel

4. centrale verwarming droogt je huid uit

Het beschermlaagje van onze huid bestaat voornamelijk uit vetten die vocht vasthouden. Als die vetten verminderen, dreigt je huid uit te drogen. Dat kan het gevolg zijn van ouderdom, aangeboren huidziekten of het gebruik van niet aan de huid aangepaste (reinigings)producten zoals een klassieke eep. Maar ook droge lucht kan onze huid uitdrogen. Zowel warme, droge lucht binnenshuis, wanneer de centrale verwarming opstaat, als koude droge buitenlucht. Let op: een droge huid kan eczeem of gebarsten huid veroorzaken en maakt je huid vatbaarder voor huidinfecties. Stap tijdig naar je apotheker of arts voor een correcte behandeling.

→ feit

5. er bestaat echt zoiets als een winterdip

Wanneer je je in het najaar minder energiek en vaker neerslachtig voelt, heb je mogelijk last van een winterdip. De oorzaak hiervan is vaak een gebrek aan daglicht, waardoor je lichaam meer melatonine (het zogenaamde slaap-waakhormoon) aanmaakt en je je dus sneller moe voelt. Ook de stress van de feestdagen en het feit dat we minder sociale contacten hebben in de wintermaanden kan psychologisch meespelen. Neemt je winterdip stevige proporties aan en belemmert het in grote mate je dagelijkse leven en/ of je werk? Aarzel dan niet om er met een professional over te praten. Je huisarts kan je helpen of in de juiste richting wijzen.

→ feit

6. een ‘borreltje’ helpt je opwarmen

Alcohol ontspant je lichaam en verwijdt je bloedvaten, waardoor je (warme) bloed sneller naar je huid stuwt. Dat kan je een warm gevoel geven of je zelfs doen blozen. Maar tegelijk zorgt het bloed dat naar je huid trekt voor het verlies van lichaamswarmte in de koude buitenlucht. Je kan er bij overmatig alcoholgebruik zelfs van onderkoeld geraken, mede doordat de alcohol ook je zenuwstelsel verdooft. Hierdoor voel je koudeprikkels minder. Het lijkt dus alsof je het warmer krijgt, maar in werkelijkheid koel je alleen maar meer af. Je houdt het beter bij een lekker warme kop koffie, soep of chocolademelk.

→ fabel

7. koude kan vriesletsels veroorzaken

Wanneer het vriest en ons lichaam geen normale temperatuur (37 °C) meer kan aanhouden, kunnen plaatselijk vriesletsels ontstaan. In de volksmond worden dit soms ook ‘brandwonden’ genoemd. Vriesletsels komen meestal pas voor bij langdurige blootstelling aan temperaturen onder de -10 °C, maar door wind en vocht kunnen ze al bij minder koude omstandigheden optreden. Uiteinden van het lichaam zoals tenen, vingers, neus en oren zijn het meest gevoelig. Diabetespatiënten en mensen die bepaalde medicatie (bijvoorbeeld bètablokkers) nemen, moeten extra opletten. 

→ feit