zon en medicatie: waar moet je op letten?

Hoe weet je of je huid gevoeliger zal zijn voor de zon bij inname van een bepaald geneesmiddel? Dat kan je niet met zekerheid zeggen. Het hangt af van het soort geneesmiddel en van de manier waarop je lichaam een medicijn opneemt en afbreekt. Ook je huidtype speelt een rol.

Je huid kan op twee manieren reageren op de combinatie van medicijnen met zonlicht en uv-stralen:

onmiddellijke reactie of fototoxische dermatosen

In de meeste gevallen zie je het effect bijna onmiddellijk. Je kunt het vergelijken met een zonneslag, waarbij de huid van je gezicht, hals, armen of voeten rood kleurt. Soms met blaren of kleine vochtpuistjes. Het type geneesmiddel, de dosering en de tijd die je in de zon doorbrengt, bepalen hoe intens de reactie is. Meestal geneest de huid vrij vlot en is de reactie na enkele dagen verdwenen. Neem je medicatie die dergelijke reactie kan veroorzaken? Blijf dan best uit de zon, bedek je zoveel mogelijk en smeer je in met een zonnecrème met hoge factor (liefst 50). Lees meer over zonbescherming.

uitgestelde reactie of fotoallergische dermatosen

In deze gevallen komt de reactie pas na enkele uren, tot zelfs enkele dagen en na meerdere blootstellingen. Ze uit zich in schilferende rode vlekken en blaasjes die hevig jeuken, een beetje vergelijkbaar met eczeem. Soms zijn er ook bruin- of blauwachtige pigmentafwijkingen te zien. Je ziet de vlekjes ook op lichaamsdelen die niet in contact kwamen met de zon. De intensiteit of hoeveelheid zon speelt hier ook minder een rol. Een korte blootstelling aan de zon kan later een nieuwe opstoot uitlokken. Gelukkig verdwijnen de symptomen meestal na enkele dagen. In beperkte gevallen houden ze weken of zelfs maanden aan.

De lijst van medicijnen die niet goed samengaan met de zon, is lang. Hij omvat onder meer angstremmers, anti-inflammatoire crèmes, antibiotica, diuretica, antidepressiva en medicatie tegen diabetes, acne of schimmel.

Maar ook andere producten kunnen klachten geven wanneer je in de zon komt. Denk aan sommige parfums en cosmetische producten op basis van alcohol. Zelfs planten, zoals sint-janskruid, kunnen een (allergische) reactie veroorzaken. De combinatie van zonlicht en reuzenberenklauw kan zelfs tot ernstige brandwonden leiden. 

Check dus altijd de bijsluiter of vraag advies aan je apotheker om te weten of je het risico loopt op een huidreactie. Wees extra voorzichtig als fotosensibilisatie als bijwerking wordt genoemd. 

We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: jezelf beschermen tegen de zon is de beste manier om te voorkomen dat je huid slecht reageert. Bovendien voorkom je zo ook zonnebrand, vroegtijdige huidveroudering en rimpels, en beperk je het risico op huidkanker. Smeren is de boodschap, ook wanneer het bewolkt is trouwens. Lees onze tips om veilig te zonnen en ontdek het belang van zonbescherming.

Vermijd de zon tussen 12 en 16 uur, want dan is ze op haar felst. Ga je naar buiten? Draag dan dichte kleding en een hoofddeksel. Denk eraan dat ook autoruiten de uv-stralen niet helemaal tegenhouden.

Gelukkig is de lijst met geneesmiddelen die verhoogde gevoeligheid voor de zon veroorzaken niet al te lang. Moet je toch zo'n geneesmiddel gebruiken? Doe dit dan ook en stop nooit op eigen houtje met een behandeling. Overleg altijd met je arts of apotheker. Soms is er een alternatief mogelijk.

Als je veel last hebt van de huidreactie kan je apotheker je helpen met een crème of gel die de jeuk verlicht of een middel om de blaasjes te behandelen, soms ook een cortisonecrème.

tip van je huisapotheker

Bepaalde geneesmiddelen hebben niet alleen invloed op de ziekte waarvoor ze worden genomen, maar ook op de temperatuurregulatie. Ze kunnen een hitteslag helpen uitlokken of de effecten ervan verergeren. Daarom is het nuttig – zeker voor risicopersonen – om tijdens een hittegolf raad te vragen aan je apotheker. Die kan jouw medicatie evalueren en adviseren om bijvoorbeeld tijdelijk even te stoppen met de medicatie of kleinere dosissen te nemen. Wat kan je nog doen om een hitteslag te voorkomen?